Sỏi thận là tình trạng sự tích tụ các cặn muối và khoáng chất trong các cơ quan thận. Bệnh này có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào trong hệ thống tiết niệu, bao gồm cả thận và bàng quang.
Tại sao sỏi thận xuất hiện? Sỏi thận thường hình thành vì các nguyên nhân sau:
Thiếu nước: Việc uống ít nước có thể dẫn đến tình trạng nước tiểu bị cô đặc, làm tăng nồng độ các tinh thể trong nước tiểu, dẫn đến việc hình thành sỏi thận.
Dị dạng bẩm sinh hoặc vận trở trong việc thoát nước tiểu: Có trường hợp người bệnh có dị dạng thận bẩm sinh hoặc dấu vết của chứng vận trở thoát nước tiểu, dẫn đến sự tích tụ lâu dần của các tinh thể, tạo thành sỏi thận.
Bệnh lý tiền liệt tuyến, u xơ, túi thừa trong bàng quang: Sỏi thận cũng có thể do phì đại của tuyến tiền liệt, sự hiện diện của u xơ, hoặc túi thừa trong bàng quang, làm cho nước tiểu không thể thoát ra một cách thông thoáng, và dẫn đến sự đọng nước tiểu ở khe kẽ.
Thời gian nằm một chỗ dài: Ngồi hoặc nằm một chỗ trong thời gian dài có thể làm cho nước tiểu đọng lại, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi thận.
Nhiễm trùng vùng sinh dục không được điều trị dứt điểm: Các nhiễm trùng vùng sinh dục không được điều trị đúng cách có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm và dẫn đến hình thành sỏi thận.
Chế độ ăn uống không khoa học: Sử dụng thức ăn thiếu cân đối hoặc chứa nhiều oxalate và canxi cũng có thể tạo điều kiện cho sự hình thành sỏi thận. Việc sử dụng lâu dài một số loại thuốc như acetazolamid, thuốc lợi tiểu quai, thiazide, glucocorticoids, theophylin, vitamin D, vitamin C cũng có thể gây sỏi thận.
Những nguyên nhân này có thể tác động độc lập hoặc kết hợp lại với nhau, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Để ngăn ngừa sỏi thận, việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối, uống đủ nước, và thường xuyên kiểm tra tình trạng sức khỏe là quan trọng.
Để phòng ngừa bệnh sỏi thận, có những thói quen và biện pháp dễ thực hiện sau:
- Uống đủ nước: Việc uống đủ nước trong suốt ngày và thậm chí trước khi đi ngủ giúp cơ thể duy trì mức nước cân đối trong cả 24 giờ. Điều này giúp thận và gan lọc chất độc tố hiệu quả hơn và giảm nguy cơ tích tụ chất độc trong cơ thể.
- Uống nước chanh: Sỏi thận thường hình thành khi các thành phần của nước tiểu như chất lỏng, khoáng sản và axit không cân bằng. Nước chanh có khả năng tăng mức citrate trong nước tiểu, giúp phòng ngừa sỏi oxalat canxi và sỏi axit uric.
- Giảm thực phẩm chứa oxalate: Oxalate là một loại axit có thể góp phần vào sự hình thành sỏi thận oxalat canxi. Cắt giảm các thực phẩm như soda, trà đá, sô cô la, cây đại hoàng, dâu tây và hạt giúp giảm lượng oxalate trong cơ thể.
- Giảm muối ăn hàng ngày: Việc giảm lượng muối trong chế độ ăn cũng giúp giảm lượng oxalate trong nước tiểu và giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
- Hạn chế caffeine: Caffeine trong cà phê, trà, và thuốc lá có thể gây mất nước trong cơ thể, đặc biệt khi bạn cảm thấy đã uống đủ nước. Việc kiểm soát việc tiêu thụ caffeine có thể giảm nguy cơ sỏi thận.
- Kiểm soát lượng chất đạm động vật: Thịt, trứng và cá chứa nhiều purin, một loại chất tự nhiên chuyển hóa thành axit uric trong nước tiểu và góp phần vào hình thành sỏi thận. Hạn chế ăn các loại thực phẩm này có thể giảm nguy cơ sỏi thận.
- Kiểm soát cân nặng: Tập thể dục để giảm cân và duy trì sức khỏe tổng thể là quan trọng. Điều này không chỉ giúp tránh béo phì mà còn giảm nguy cơ các bệnh khác như bệnh thận niệu, tiểu đường, và huyết áp cao.
