Các bệnh lý hô hấp vẫn đang là gánh nặng hàng đầu tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và dịch bệnh. Tỷ lệ nhập viện do đợt cấp bệnh hô hấp ngày càng gia tăng, gây áp lực lớn cho hệ thống y tế. Trong khi đó, nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tiểu phế quản và viêm phổi nặng ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ sinh non, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh phổi mạn tính.
Nhằm nâng cao năng lực chuyên môn trong công tác chẩn đoán, điều trị và dự phòng các bệnh lý hô hấp, chiều ngày 24/9/2025, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp tổ chức buổi sinh hoạt khoa học với mục tiêu tạo diễn đàn trao đổi kiến thức giữa các bác sĩ, cập nhật thông tin mới và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong lâm sàng.
TTƯT.BSCKII Đỗ Thế Hùng chủ trì buổi hội thảo khoa học tại Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp
Buổi hội thảo với sự góp mặt của TTƯT.BSCKII Đỗ Thế Hùng – Phó Giám đốc Phụ trách Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp và 2 báo cáo viên: TS.BS Nguyễn Thị Bích Ngọc – Giám đốc Trung tâm điều trị bệnh phổi hiếm và các bệnh phổi cấp, Bệnh viện Phổi Trung ương và TS.BS Lê Minh Trác – Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cùng toàn thể bác sĩ và nhân viên y tế Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp.
TS.BS Nguyễn Thị Bích Ngọc trình bày bài: “Xử trí đợt cấp hô hấp với Corticoid khí dung”
Buổi hội thảo có 2 bài báo cáo, bài đầu với chủ đề “Xử trí đợt cấp hô hấp với Corticoid khí dung” của TS.BS Nguyễn Thị Bích Ngọc. Corticoid đóng vai trò then chốt trong điều trị các bệnh lý hô hấp, đặc biệt trong đợt cấp hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Cơ chế tác dụng của corticoid thông qua trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận giúp kiểm soát việc tiết cortisol, đồng thời phát huy hiệu quả kháng viêm bằng cách ức chế hoạt hóa lympho bào, đại thực bào và các enzym gây phá hủy mô.
Bên cạnh tác động qua gen, các nghiên cứu gần đây cho thấy corticoid đường hít (ICS) liều cao còn có cơ chế không qua gen, khởi phát nhanh trong vài phút, giúp giảm phù nề, giãn phế quản và cải thiện triệu chứng sớm. So với corticoid toàn thân, ICS cho hiệu quả tại chỗ, hạn chế tác dụng phụ, giảm nguy cơ nhập viện và tái phát, được khẳng định trong các khuyến cáo quốc tế như GINA. Đây chính là cơ sở để lựa chọn corticoid dạng khí dung trong xử trí đợt cấp hô hấp, mang lại lợi ích lâm sàng rõ rệt và an toàn hơn cho người bệnh.
TS.BS Lê Minh Trác trình bày bài: “Ứng dụng Palivizumab trong phòng ngừa RSV ở trẻ nguy cơ cao tại Việt Nam”
Tiếp đến, TS.BS Lê Minh Trác trình bày bài báo cáo với chủ đề “Ứng dụng Palivizumab trong phòng ngừa RSV ở trẻ nguy cơ cao tại Việt Nam”. RSV (virus hợp bào hô hấp) là nguyên nhân hàng đầu gây viêm đường hô hấp dưới và tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi và trẻ sinh non. Mỗi năm, RSV gây ra hàng chục triệu ca bệnh, trong đó nhiều trường hợp phải nhập viện, thở máy hoặc chăm sóc tích cực. Tại các khoa sơ sinh, RSV dễ bùng phát, trở thành mối đe dọa lớn với trẻ non yếu. Các biện pháp phòng ngừa thông thường như vệ sinh tay, khử trùng, đeo khẩu trang chỉ mang tính hỗ trợ và hiệu quả còn hạn chế. Hiện nay, Palivizumab – một kháng thể đơn dòng – được khuyến cáo sử dụng cho nhóm trẻ nguy cơ cao, giúp giảm biến chứng nặng và bảo vệ trẻ trong giai đoạn mong manh nhất.
Hiện nay, tại Việt Nam chưa có vắc xin đặc hiệu phòng ngừa RSV. Các biện pháp phòng ngừa chủ yếu gồm: giữ vệ sinh tay thường xuyên, hạn chế tiếp xúc với người bệnh, vệ sinh môi trường sống, bú mẹ đầy đủ. Đối với nhóm trẻ có nguy cơ cao như trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc mắc bệnh tim bẩm sinh, Palivizumab – kháng thể đơn dòng – được khuyến cáo sử dụng theo hướng dẫn của Bộ Y tế và Bệnh viện Nhi Trung ương, nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng do RSV. Đây được xem là liệu pháp dự phòng đặc hiệu và hiệu quả nhất hiện nay trong bảo vệ trẻ nguy cơ cao trước RSV.
Palivizumab (Synagis) là kháng thể đơn dòng được khuyến cáo để dự phòng nhiễm RSV gây bệnh hô hấp nặng ở trẻ nguy cơ cao, gồm: trẻ sinh non ≤35 tuần và <6 tháng tuổi, trẻ <2 tuổi có loạn sản phế quản phổi hoặc bệnh tim bẩm sinh ảnh hưởng huyết động. Việc sử dụng Palivizumab giúp giảm nguy cơ nhập viện, bảo vệ trẻ trong mùa RSV, đặc biệt tại các bệnh viện Nhi, Sản Nhi và khoa Nhi của bệnh viện đa khoa.
Hai báo cáo viên đã chia sẻ những kinh nghiệm lâm sàng trong xử trí đợt cấp hô hấp bằng corticoid khí dung, đồng thời nhấn mạnh vai trò của phương pháp này trong việc cải thiện triệu chứng và giảm gánh nặng điều trị. Bên cạnh đó, nội dung về ứng dụng Palivizumab trong phòng ngừa RSV ở trẻ sinh non và trẻ có bệnh lý nền cũng được trình bày, với các khuyến cáo cập nhật từ Bộ Y tế, giúp bác sĩ nắm rõ chỉ định, hiệu quả và cách triển khai trong thực hành lâm sàng.
Không chỉ là dịp cập nhật kiến thức chuyên môn, buổi sinh hoạt khoa học còn tạo cơ hội để các bác sĩ trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tế trong xử trí đợt cấp hô hấp bằng corticoid khí dung, cũng như thảo luận về những thách thức và giải pháp trong dự phòng RSV bằng Palivizumab cho trẻ nguy cơ cao, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và chăm sóc bệnh nhi tại bệnh viện.
(CN. Lê Thị Yến Nhi – Trung tâm Đào tạo & NCKH)
