Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, ở Việt Nam hiện nay, các em nhỏ, một mặt tôn trọng văn hoá truyền thống nhưng mặt khác, cũng cần nghĩ khác, dám đặt câu hỏi ngược lại thay vì chỉ biết vâng lời. Những trao đổi nói trên được đưa ra sáng 13/9, trong phiên thảo luận về Tương lai việc làm ở ASEAN, Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN 2018 (WEF ASEAN) – tại Hà Nội
Chia sẻ cởi mở về điều này, lãnh đạo Chính phủ cho biết: Theo như điều tra, người dân nói chung, đặc biệt là giới trẻ rất lạc quan về cuộc cách mạng 4.0, đương nhiên đi kèm với đó là những thách thức. Khi đối phó với những thách thức mới của lao động, phải đẩy mạnh học tập suốt đời, học tập cho người lớn.
Theo Phó Thủ tướng, ít ai nghĩ đến học tập cho những người từ 60-65 tuổi trở lên, bởi thế cuộc cách mạng 4.0 phải đem lại cơ hội cho tất cả, chú ý hơn tới giúp những người cao tuổi để nắm bắt cuộc cách mạng này. “Một trong những đổi mới quan trọng là làm các em ngay từ bé đã ý thức được thế giới tương lai rất khó đoán định. Vì vậy thay vì học một cách thụ động, vâng lời thì bây giờ phải biết nghĩ khác (out of the box) và đối với những nước như Việt Nam khi trẻ nhỏ được dạy phải rất vâng lời thì cái này phải thay đổi mạnh mẽ. Quan trọng nhất là phải dạy các em một mặt tôn trọng văn hoá truyền thống, nhưng mặt khác các em phải dám nghĩ khác, dám đặt câu hỏi ngược lại với giáo viên”, Phó Thủ tướng nói.
Ở Việt nam, nói đến dịch vụ mọi người hay nhắc câu “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi” hoặc câu “khách hàng là thượng đế” hay là “khách hàng luôn luôn đúng”… Nhưng đấy chỉ là nói, và cũng chỉ là ghi ra cho mọi người nhìn thấy, còn hành động thì có khi lại khác hẳn. Người Nhật thì hay dùng câu “Omotenashi” để nói về dịch vụ, và quan trọng họ làm được, thậm chí làm rất tốt. Vậy có gì khác biệt ở đây?. Tra trên Google nghĩa của từ Omotenashi trong tiếng Nhật, có nghĩa là “sự phục vụ khách hàng hết lòng”. Cũng có thể hiểu đơn giản là việc quan tâm, lo lắng hay để ý đến tâm trạng của người khác. Người ta thường hay ví dụ như việc chuẩn bị trà đá cho khách vào mùa Hè, trà ấm vào mùa Đông, làm sao để khách hàng cảm thấy vui vẻ, cảm thấy hài lòng là điều vô cùng quan trọng. Việc luôn luôn suy nghĩ như vậy cũng được gọi là Omotenashi, là đẳng cấp cao nhất của sự quan tâm, lo lắng cho người khác. Omotenashi là sự chia sẻ từ ánh mắt đến trái tim và sự ân cần. Điểm chính của nó là lường trước những khả năng có thể xảy ra, làm việc gì đó mà không cần toan tính sẽ nhận được gì và có suy nghĩ xa hơn khách hàng. Ví dụ cho việc này có thể nhận ra khi bạn đi ăn trong nhà hàng Nhật Bản, nhân viên thường đưa ra nước và khăn nóng cho khách.
Còn ở ta thì sao? Không cần phải kể thêm chắc nhiều người đều biết chất lượng của nhiều loại hình dịch vụ ra sao? Tại sao lại như thế nhiều năm không có sự thay đổi? Nhiều năm làm việc với người Nhật, cá nhân tôi để ý thấy họ rất chú trọng vào việc đào tạo nhân viên cho phù hợp – một việc làm tương đối tốn kém, thậm chí cực kỳ khó khăn và gặp không ít rủi ro, nhưng họ vẫn kiên quyết làm. Suy nghĩ của họ là cái quan trọng vẫn là con người chứ không phải các thứ khác quyết định đến chất lượng dịch vụ, hình ảnh thương hiệu. Trong khi chúng ta thì lại cho rằng việc đó không là yếu tố chính, không coi thường nhưng cũng hời hợt, quản lý phía trên có thể trình độ này kia nhưng nhân viên phía dưới, những người trực tiếp tiếp xúc hàng ngày với khách hàng thông qua dịch vụ thì lại yếu kém về nhận thức hoặc chuyên môn tay nghề.
JK Nguyễn (sưu tầm báo Dân trí và báo Thể thao văn hóa)
