Gánh nặng toàn cầu của bệnh thận mạn đang gia tăng nhanh chóng và được dự đoán sẽ trở thành nguyên nhân thứ 5 gây tử vong trên toàn thế giới vào năm 2040. Một điều đáng lưu ý là gánh nặng của bệnh thận mạn tăng nhanh hơn ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, với tỷ lệ chạy thận, thay thế thận ngày càng gia tăng, trong đó có Việt Nam.

Thực tế hiện nay cho thấy, bệnh thận mạn ở giai đoạn đầu thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến nguy cơ bị bỏ sót trong chẩn đoán còn khá cao. Trong khi đó, việc tầm soát sớm chức năng thận thông qua các xét nghiệm như định lượng creatinin máu, ước tính eGFR và đo chỉ số albumin/creatinin trong nước tiểu (uACR) có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, giúp làm chậm quá trình tiến triển bệnh, hạn chế nguy cơ phải chạy thận hoặc ghép thận.

Nhằm nâng cao năng lực chuyên môn trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh thận, Chiều ngày 05/08/2025 Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp tổ chức buổi sinh hoạt khoa học với mục tiêu tạo diễn đàn trao đổi kiến thức giữa các bác sĩ, cập nhật thông tin mới và tăng cường hiệu quả phát hiện sớm bệnh thận mạn trong thực hành lâm sàng.

TTND. PGS. TS. Hà Hữu Tùng chủ trì buổi hội thảo khoa học tại Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp

Buổi hội thảo với sự góp mặt của TTND. PGS. TS. Hà Hữu Tùng- Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp và 2 báo cáo viên: PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan – Trưởng khoa Xét nghiệm – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và ThS.BS Đỗ Trường Minh – Khoa Thận – Tiết niệu –  Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cùng toàn thể bác sĩ và nhân viên y tế Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp. 

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan trình bày bài: Tầm soát, phát hiện sớm bệnh thận mạn: ĐÂU LÀ THỜI ĐIỂM VÀNG?

Buổi hội thảo có 2 bài báo cáo, bài đầu với chủ đề Tầm soát, phát hiện sớm bệnh thận mạn: ĐÂU LÀ THỜI ĐIỂM VÀNG? của PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan. Bài báo cáo cho chúng ta thấy hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân được tầm soát bệnh thận mạn ngay từ giai đoạn sớm vẫn còn rất thấp, dẫn đến việc bỏ lỡ thời điểm can thiệp tối ưu – khi các biện pháp điều trị có thể mang lại hiệu quả cao nhất và giúp cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Trong chẩn đoán và phân độ bệnh thận mạn, hai chỉ số quan trọng không thể thiếu là mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) và tỷ lệ albumin/creatinin niệu (uACR). Việc đánh giá đồng thời cả hai chỉ số này giúp xác định chính xác nguy cơ tiến triển của bệnh và là cơ sở quan trọng để xây dựng kế hoạch theo dõi, điều trị phù hợp.

Theo khuyến cáo mới nhất từ Hướng dẫn điều trị KDIGO 2024 và Bộ Y tế Việt Nam, eGFR và uACR nên được đánh giá ngay từ thời điểm bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh thận mạn như đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc có bệnh lý nền liên quan. Điều này giúp phát hiện sớm, theo dõi sát và can thiệp kịp thời nhằm hạn chế biến chứng nặng nề của bệnh.

ThS.BS Đỗ Trường Minh trình bày bài “Giảm tử vong và tiến triển bệnh thận mạn trên bn tim mạch chuyển hóa: có gì mới sau 20 năm?

Tiếp đến, ThS.BS Đỗ Trường Minh trình bày bài báo cáo với chủ đề  “Giảm tử vong và tiến triển bệnh thận mạn trên bn tim mạch chuyển hóa: có gì mới sau 20 năm?”. Trong suốt hơn 20 năm, nhóm thuốc ức chế hệ renin-angiotensin (RAASi) là lựa chọn gần như duy nhất trong điều trị bệnh thận mạn. Tuy nhiên, các nghiên cứu sử dụng RAASi trên bệnh nhân thận do đái tháo đường (DKD) vẫn chưa chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong việc giảm tỷ lệ tử vong. Bên cạnh đó, các tác dụng không mong muốn như suy thận cấp hoặc tăng kali máu cũng là những rào cản khiến việc sử dụng RAASi bị trì hoãn hoặc không đạt hiệu quả tối ưu.

Cập nhật mới nhất từ Hướng dẫn KDIGO 2024 và Bộ Y tế Việt Nam đã khuyến cáo nhóm thuốc ức chế đồng vận chuyển natri-glucose type 2 (SGLT2i) là liệu pháp điều trị hàng đầu cho bệnh nhân mắc bệnh thận mạn (mức khuyến cáo IA – mức cao nhất về độ tin cậy).

Trong đó, thử nghiệm DAPA-CKD là nghiên cứu đầu tiên chứng minh hiệu quả của SGLT2i –  cụ thể là Dapagliflozin – trong việc cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân thận mạn. Kết quả cho thấy thuốc giúp giảm 31% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, đồng thời làm chậm tiến triển bệnh thông qua việc giảm 30% chỉ số uACR ngay trong tháng đầu tiên và kéo dài thời gian tiến tới giai đoạn cuối của bệnh thêm trung bình 10 năm.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan và ThS.BS Đỗ Trường Minh tham gia phần thảo luận, trực tiếp giải đáp các câu hỏi và trao đổi chuyên môn cùng đội ngũ y bác sĩ của Bệnh viện sau phần trình bày báo cáo.

Phần thảo luận diễn ra sôi nổi, thực tế và đa chiều, với sự tham gia tích cực của đội ngũ bác sĩ đến từ các khoa, phòng trong bệnh viện. Nhiều câu hỏi được đặt ra xoay quanh các vấn đề thực tiễn trong việc tầm soát và điều trị bệnh thận mạn, đặc biệt là cách tiếp cận hiệu quả trong chỉ định các xét nghiệm đánh giá chức năng thận (eGFR, uACR), tiêu chí lựa chọn bệnh nhân điều trị bằng thuốc ức chế SGLT2i, cũng như cách theo dõi và xử trí các tác dụng phụ thường gặp trong quá trình điều trị.

Hai báo cáo viên đã chia sẻ thêm những kinh nghiệm lâm sàng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm bệnh thận mạn trong bối cảnh bệnh thường diễn tiến âm thầm và dễ bị bỏ sót. Ngoài ra, các khuyến cáo cập nhật từ KDIGO 2024 và Bộ Y tế cũng được thảo luận sâu hơn, giúp bác sĩ nắm rõ hơn về định hướng điều trị hiện tại và vai trò của từng nhóm thuốc trong từng giai đoạn bệnh.Không chỉ là dịp để cập nhật kiến thức chuyên môn, buổi thảo luận còn là cơ hội để các bác sĩ cùng trao đổi, chia sẻ khó khăn trong thực hành lâm sàng và cùng nhau tìm kiếm giải pháp nâng cao hiệu quả điều trị bệnh thận mạn tại bệnh viện. 

TTND. PGS. TS. Hà Hữu Tùng – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp trao tặng chứng chỉ ghi nhận cho hai báo cáo viên sau khi hoàn thành phần trình bày trong buổi hội thảo khoa học.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan và ThS.BS Đỗ Trường Minh chụp ảnh lưu niệm cùng ban lãnh đạo và đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp sau buổi hội thảo khoa học.

Buổi sinh hoạt khoa học không chỉ là cơ hội để cập nhật các khuyến cáo điều trị mới trong lĩnh vực bệnh thận mạn mà còn là dịp để các y bác sĩ trong viện cùng nhau trao đổi, học hỏi và nâng cao chất lượng chuyên môn. Với tinh thần cầu thị và sẵn sàng đổi mới, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp sẽ tiếp tục tổ chức nhiều hoạt động chuyên môn thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả chẩn đoán – điều trị và mang lại chất lượng chăm sóc tốt nhất cho người bệnh.

(CN. Lê Thị Yến Nhi – Trung tâm Đào tạo & NCKH)